Efni frá höfundi

Hóffífill [Tussilago farfara] er nú að komast í blóma en á vefnum liberherbarum.com er heilmikið efni að finna um jurtina og hvar frekari fróðleik er að finna.

Á floraislands.is segir Hörður Kristinsson svo um jurtina:

Hóffífill [Tussilago farfara] er slæðingur sem hefur breiðst mjög út á höfuðborgarsvæðinu síðustu áratugi. Hann mun einnig vera kominn til nokkurra annarra bæja ...

Hófsóley [Caltha palustris] eða lækjarsóley er algeng á láglendi um allt land, lítið á hálendinu, nær þó stundum upp í 300-400 m inni á heiðum. Hæst fundin við jarðhita í 600 m hæð á Hveravöllum og í Landmannalaugum, í köldum jarðvegi hæst í 540 m hæð við Hágöngur í Vopnafirði.  Hún vex í mýrum, vatnsfarvegum og keldum og meðfram lygnum ...

Fjalldalafífill [Geum rivale] er hávaxinn og drúpir höfði eins og sorgmædd rauðlituð sóley. Hann er algengur nánast um allt land en vex best í rökum jarðvegi, í grösugum móum og hvömmum.

Í íslenskum lækningajurtum Arnbjargar Lindu Jóhannsdóttur segir m.a. um fjalldalafífilinn; „Jarðrenglurnar eru bæði bragðgóðar og áhrifaríkar gegn niðurgangi. Fjalldalafífillinn allur er góður við lystarleysi og lélegri meltingu. Fjalldalafífill ...

 Þegar villtar jurtir eru tíndar skal ávallt hafa góðar myndir af jurtunum til samanburðar, því það getur oft verið erfitt að greina á milli líkra plantna og hér á landi eru til nokkrar eitraðar jurtir, t.d. ferlaufungur og stóriburkni.

Gætið þess einnig að tína aldrei svo mikið á sama stað að hætta sé á að jurtinni verði útrýmt, því ...

Hrafnaklukkan er nú í blóma en hún getur verið annað hvort ljósfjólublá eða hvít á lit. Þetta smáa, að virðist viðkvæma blóm, býr þó yfir ýmsum leyndum kröftum og kostum sem nýta má til heilsubóta. Nú er rétti tíminn til að safna hrafnaklukku og þurrka. Nýttir plöntuhlutar er öll jurtin sem vex ofanjarðar, ekki rótin.

Á floraislands.is segir svo ...

Sortulyng [Arctostaphylos uva-ursi]. Aldinin kallast lúsamulningar, og er vinsæl fæða og vetrarforði hagamúsa. Sortulyngið vex einkum í lyngmóum og skóglendi og er algengt í sumum landshlutum, en vantar annars staðar. Það er viðkvæmt fyrir vetrarbeit, og hefur trúlega horfið að ýmsum svæðum þar sem vetrarbeit var mikil. Í seinni tíð eftir að beit létti breiðist það nokkuð ört út aftur ...

Ef barnið grætur mikið að næturlagi þarf að ganga úr skugga um að ekkert ami að því. Haldið svefnherbergi barnsins hlýju og loftræstu. Látið lítið náttljós loga og látið dyrnar standa opnar til þess að barnið skynji návist fólks. Látið barnið aldrei veria aleitt, grátandi inni í lokuðu herbergi. Vinna má gegn svefnörðugleikum með jurtum, t.d. með því að ...

Rótin er kraftmest á haustin þegar ofanjarðarhlutar plöntunnar eru farnir að visna og deyja. Grafið upp rót einærra jurta þegar vaxtartímabilinu er lokið og rót fjölærra jurta á öðru og þriðja árinu þegar öll virk efni ættu að hafa myndast.

Grafið frá allri rótinni og varist að særa hana eða skera í hana. Skerið af þá hluta eða magn sem ...

Haugarfi [Stellaria media] er af flestum talið hið leiðinlegasta illgresi, en eins og svo margt annað í náttúrunni leynir hann á sér. Hann er m.a. notaður í mörg krem og áburði, þá sérsaklega í vörum frá tveimur íslenskum framleiðendum sem á síðustu árum hafa verið að slá í gegn með framleiðslu sína. Í 24-stunda kreminu frá tær icelandic er ...

Í jurtaríkinu eru fjölmargar græðandi og barkandi jurtir. Barkand jurtir eru notaðar á minniháttar sár og skrámur til þess að flýta blóðstorknun og gróandi í sári. Flestar barkandi jurtir eru einnig græðandi og eru því notaðar jafnt á brunasár sem önnur sár.
Barkandi jurtir til útvortis nota eru m.a. ljónslappi, maríustakkur, kornsúra, hjartarfi, jakobsfífill, jarðarber, blágresi, lófótur, mýrasóley, lyfjagras ...

Magakrampi er algengur meðal ungbarna, en vinna má gegn honum með jurtum. Lagið te með ¼ tsk af kamillu og 1/6 tsk af fennikku á móti einum bolla af vatni. Gefið barninu ½ tsk af þessu tei á 5 mínútna fresti uns versti krampinn er yfirstaðinn. Gefið síðan barninu ½ tsk á klukkutíma fresti uns bati er fenginn. Þegar ...

Viðarelementið umlykur lifur og gallblöðru, sem aftur hafa áhrif og gefa kraft til sina og sveigjanleika til sina og vöðva. Lifrin hefur líka sterk áhrif á augun, gefur þeim vökva og skýrir sjón. Jafnframt sér lifrin um að orka allra líffæra sé rétt, t.d. að magaorka fari niður á við og orka miltans rísi. Geðlæg áhrif viðar eru reiði ...

Eldselementið umlikur hjarta, smágirni, hjartaverndara (Gollurhús) og „þrjá hitara“, sem aftur hafa áhrif á og gefa kraft til blóðs og æðakerfis. Hjartað gefur jafnframt kraft til tungu þannig að fólk geti tjáð sig og þrír hitarar bera blóð og orku milli hinna þriggja svæða líkamans, fóta, búks og höfuðs. Geðlæg áhrif elds eru gleði og sköpun.

Jarðarelementið umlikur maga og milta (þar með talið bris sem er séð sem hluti af starfsemi milta), sem hafa áhrif á og gefa kraft og massa til vöðva. Miltað gefur einnig kraft til munns, þ.e. slímhúðar munnsins og bragðskyns tungunnar. Miltað sér um að melta orku úr mat í stað raka sem getur orðið að slími sé of mikið ...

Við eðlilegar aðstæður er mikið af náttúrulegum gerlum í leggöngunum sem vernda konum gegn sýklum. Stundum kemst ójafnvægi á leggangaflóruna og óeðlileg fjölgun og eða innrás gerla getur átt sér stað. Ójafnvægið getur leitt til bólgu og sýkingar í leggöngum sem lýsir sér með særindum, kláða og útferð. Orsakir breytinga á flórunni í slímhúð legganga geta verið margar, sem dæmi ...

Málmelementið umlykur lungu og ristil, sem aftur hafa áhrif og gefa kraft til húðar og nefs. Lungun eru einnig séð sem kraftur okkar til að berjast við utanaðkomandi öfl, þ.e. ónæmiskerfið. Geðlæg áhrif málms eru dómgreind og sorg.

Fjallagrös [Cetraria islandica] eru algeng um allt land og hafa verið mikilvæg björg í bú hér áður fyrr enda góð til matar og lækninga. Grösin voru soðin í mjólk og heitir það grasamjólk. Grösin vour einnig notuð í brauðbakstur og í dag eru Fjallagrasabrauð m.a. bökuð í Brauðhúsinu í Grímsbæ auk þess sem fyrirtækið Íslensk fjallagrös ehf þróa og ...

Vatnselementið umlikur nýru og þvagblöðru, sem aftur hafa áhrif á bein og liðamót, tennur og eyru. Nýrun eru sögð geyma erfðaefni líkamans og hafa þannig mikil áhrif á alla erfða sjúkdóma. Geðlæg áhrif vatns eru viljakraftur og kvíði.

„Túnfífillinn [Taraxacum officinale] er sennilega sú jurt sem nú er mest notuð til lækninga. Margir blanda sama rót og blöðum til að nýta verkun beggja hluta sem best. Blöðin, sem eru mjög næringarík, verka lítið á lifrina, en eru þvagdrífandi og innihalda mikið af kalíum. Þau eru því mikið notuð við bjúg, einkum ef hann orsakast af máttlitlu hjarta. Rótin ...

Blóðberg er mjög vinsæl kryddjurt (timjan). Blóðbergið er mest notað gegn flensu og kvefi, sérstaklega lungnakvefi og öðrum lungnasjúkdómum þar sem þarf að eyða sýklum og losa um slím. Blóðberg er einnig mjög gott við ýmsum meltingarsjúkdómum, s.s. maga- og garnarbólgu. Blóðberg linar krampa í meltingarfærum og er þá gjarnan notað með öðrum jurtum. Sterkt te af jurtinni, drukkið ...

Ef barn er með hægðatregðu er mikilvægt að það borði mikið af ávöxtum, grænmeti og brauðmeti á hverjum degi. Þurrkaðir ávextir, t.d. sveskjur, rúsínur, apríkósur og döðlur, koma einnig að notum. Gefið barninu nóg af hreinum ávaxta- og grænmetissafa og kamillutei með örlitlu af hunangi.

Jurtir sem örva meltingu:
Fjallagrös, túnfífill (rót), lakkrísrót, regnálmur og kamilla.

Engin þessara jurta ...

Algengt er að börn fái vörtur á hendur. Þá er mikilvægt að láta barnið þvo þær oft. Til þess að eyða vörtum má reyna að bera vaselín á húðina umhverfis vörtuna og nudda síðan ferskum hófsóleyjarblómum á vörtuna sjálfa. Gott er að setja síðan plástur yfir svo að blómasafinn haldist lengur á vörtunni. Endurtakið tvisvar til þrisvar á dag uns ...

Verkir sem fylgja tanntöku eru iðulega mjög sárir. Oft má lina þá með því að láta barnið tyggja lakkrísrót. Ef barnið berst lítt af er gott að væta bómull í urtaveig af kamillu, sólblómahatti eða mjaðurt og bera á góminn.

Tannkþli er ígerð í tannholdi við tannrót. Gegn tannkýli getur hjálpað að gefa barninu te eða urtaveig með eftirtöldum jurtum:

2 x sólblómahattur
1 x lakkrísrót
1 x gulmaðra
1 x morgunfrú

Börn geta smitast af sveppasýkingu í fæðingu ef sýking er í leggöngum móðurinnar. Pelabörnum er hættara en brjóstabörnum við að fá sveppasýkingu. Börn sem eru með sveppasýkingu í munni eru mjög oft með sveppasýkingu í öllum meltingarveginum. Því er gott að gefa barninu urtaveig af sólblómahatti (miðið skammtastærð við aldur barnsins) út í 3-4 msk af soðnu vatni þrisvar á ...

Þvoið barnið með sterku tei af vallhumli og ferskum haugarfi og berið smyrsl af morgunfrú á versta kláðablettina. Gefið barninu urtaveig af sólblómahatti frá fyrsta degi til þess að styrkja ónæmiskerfið.

Aldrei ætti að reyna að stöðva bráðum niðurgang, því að hann getur verið viðbrögð líkamans við sýkingu í meltingarvegi. Ef barn er með þrálátan niðurgang má venjulega rekja orsakirnar til mataræðisins. Reynið ávallt að finna orsök vandans áður en meðferð er hafin.
Gegn tíðum niðurgangi hjá börnum er gott að gefa kamillu og regnálm, sem eru róandi fyrir meltingarveginn, og ...

Leitið ávallt orsaka hóstans áður en jurtalækning er hafin. Sé barnið með hósta a völdum kvefs eða annarar sýkingar í lungum og öndunarvegi er gott að gefa te af jurtum, einkum blóðbergi, garðablóðbergi, hóffífli, lakkrísrót, ísópi, fagurfífli, fjallagrösum, lyfjagrasi og sólblómahatti. Gerið teið af einni eða fleiri jurtanna og gefið slímlosandi jurtir með sólblómahattinum.

Einföls hóstasaft handa börnum

2 x ...

Orsakir barnaexems geta verið margar og það er ávallt mikilvægt að reyna að finna orsökina áður en lækning er reynd. Mörg börn sem þjást af exemi eru viðkvæm fyrir ýmsum fæðutegundum, oftast mjólkurvörum, hveiti og sítrusávöxtum. Því er rétt að halda þessum fæðutegundum frá barninu um sinn. Gefið barninu kalkríka fæðu og fulgist með því hvort það hefur hægðir reglulega ...

Gefið barninu járnauðuga fæðu, t.d. rauðrófur, rúsínur, apríkósur og vætukarsa og hvetjið það til útiveru.

Jurtir gegn blóðleysi

Brenninetla, túnfífill, refasmári, tunsúra, haugarfi, steinselja og fennikka.

Algengt er að börn fái asma, en í mörgum tilvikum hverfur hann með öllu snemma á fullorðinsárum. Forðast skal að gefa asmaveiku barni mjólkurafurðir og móðir með asmaveikt barn á brjósti ætti einnig að forðast þær. Notið sojamjólkurvörur úr heilsubúðum í stað kúamjólkur, helst kalsíumbætta. Notið sykur og egg sparlega. Gefið barninu sem mesta af ferskum mat, grænmeti og ávöxtum ...

Grasalæknar beita mismunandi aðferðum til þess að meta hæfilegar skammtastærðir fyrir börn. Bæði eru börn misjöfn að hreysti og þoli og einni eru þau misstór eftir aldri.
Oft er sú aðferð notuð að miða skammtastærðina við aldur barnsins, eins og hér er sýnt.

Aldur í árum / Aldur í árum +10 = hluti af fullorðinsskammti

Og því verður skammtur fyrir 5 ára ...

Börn bregðast mjög fljótt og vel við jurtalyfjum og þurfa því að neyta mun minna magns af jurtum en fullorðnir. Sumir kvarta um að jurtalyf séu bragðvond og því erfitt að koma þeim ofan í börn, en yfirleitt má með fortölum fá börn til að taka lyfin. Fullorðnir sætta sig fremur við sjúkdóma og vanheilsu, en börn hafa annað viðhvorf ...

Vanvirkni í skjaldkirtli hægir á efnaskiptum líkamans. Sjúklingurinn verður skvapholda og finnur fyrir stöðugri þreytu og jafnvel þunglyndi. Önnur einkenni vanvirks skjaldkirtils eru hægðatregða, þurr húð og hár, bjúgur, hæsi og minnisleysi og óeðlilega miklar tíðablæðingar. Orsakir geta veirð margar, en algegnast er að um einhvers konar sjálfsofnæmissjúkdóm sé að ræða. Vanvirkni í skjaldkirtli er mun algengari meðal kvenna og ...

Þegar skjaldkirtill framleiðir of mikið af hormórnum örvast efnaskipti í líkamanum verulega. Þessi umframbrennsla leiðir til þess að viðkomandi er stöðugt hungraður og borðar þar af leiðandi meira, en þrátt fyrir aukið át grennist sjúklingurinn. Fólk sem þjáist af ofvirkum skjaldkirtli verður oft skapstyggt, taugaspennt og geðveiflur verða mjög miklar. Oft getur verið erfitt fyrir ættingja og vini að skilja ...

Sveppasýking í leggöngum er mjög algengur kvilli sem flestar konur verða einhvern tíma fyrir. Sýkillin er þruskusveppur (Candida albicans) sem er eðlilegur þáttur í líkamsflórunni. Við tilteknar aðstæður getur orðið óeðlileg fjölgun gersveppa svo að sýking kemur fram í líkamanum, m.a. í munni, meltingarvegi, þvagrás eða leggöngum. Sveppasýking í leggöngum lýsir sér með miklum kláða og særindum og yfirleitt ...

Hósti er oftast vísbending um að eitthvað sé í barka eða lungum. Oft er það slím sem slímhúð lungnanna myndar. Slímmyndun lungnanna er hluti af varnarkerfi þeirra gegn örverum og framandi ögnum.
Leitið ávallt læknis ef hóstinn lagast ekki á nokkrum dögum. Hann gæti verið merki um vefrænan sjúkdóm.
Þrálátur hósti bendir til þess að styrkja þurfi ónæmiskerfi líkamans. Þá ...

Hár blóðþrýstingur (háþrýstingur) á sér í fæstum tilvikum augljósa skýringu og margt fólk sem þjáist af háum blóðþrýstingi verður alls ekki vart við sjúkdóminn. Blóðþrýstingurinn er ákvarðarður með tvíþættri mælingu sem gefur svokölluð efri og neðri mörk. Efri mörkin, slagþrýstingurinn, er það ástand sem ríkir í æðakerfinu þegar hjartað dælir blóðinu út í kerfið en neðri mörkin, þaný rþstingurinn, er ...

Mikið hefur verið sagt og skrifað um rétt og rangt mataræði en sérstaklega hefur kólesterólmagn í fæðu verið til umræðu sem og áhrif mikillar fituneyslu á hjarta og æðakerfi.

Margoft hefur verið sannað að tengsl eru milli hjartasjúkdóma og mikillar fitu í fæðu, mikils magns kólesteróls í blóði, hækkaðs blóðþrýstings, reykinga og kyrrsetu. Ekki verður farið ítarlega út í mataræði ...

Blóðrásarkerfið skiptist í hjarta, blóð og æðar og það tengir saman öll líffærakerfi líkamans. Það flytur næringarefni, súrefni og hormón til fruma í líkamsvefjunum og færir úrgangsefni frumnanna til þveitislíffæra (ný rna, lungna og annarra líffæra sem sjá um losun úrgangsefna úr líkamanum). Til viðbótar gegnir blóðrásarkerfið veigamiklu hlutverki í vörnum líkamans gegn sjúkdómum.

Þungamiðja blóðrásarkerfisins er hjartað, afkastamikill vöðvi ...

Bólga í gallblöðru orsakast yfirleitt af gallsteinum og getur verið mjög sársaukafull. Gallsteinar myndast vegna útfellingar efna í galli og þeir geta verið margs konar, bæði að efnasamsetningu og stærð. Orsök gallsteinamyndunar er óþollt en þó er næsta við að mataræði á þar hlut að máli. Jurtir geta í mörgum tilvikum unnið á gallsteinum og eða hjálpað til við að ...

Lifrin er stærsti kirtill líkamans og tengist beint eða óbeint allri líkamsstarfseminni. Lifrin framleiðir gall em er nauðsynlegt við meltingu fitu. Hún tekur við ýmsum umframnæringarefnum og vítamínum úr blóðinu og geymir þau eða kemur þeim fyrir í geymslu annars staðar í likamanum. Lifrin breytir glúkósa í glþkogen og geymir þegar blóðsykur verður of mikill og leysir það síðan út ...

Haull getur myndast í vegg kviðarhols ef veila (kviðslit) er í honum, ristillinn bungar þá út í haulinn og sýking og bólga grefur þar oft um sig. Haulbólga er mjög algeng nú vegna hreyfingarleysis og rangs mataræðis, t.d. of lítilla trefjaefna í fæðu. Bólgan er einkum algeng meðal folks sem komið er yfir fimmtugt og lýsir sér með krampaverkjum ...

Ristilbólga er einn algengasti sjúkdómur stórþarma. Sjúkdómseinkenni eru mismunandi eftir því hversu áköf bólgan er, en í öllum tilvikum lýsir sjúkdómurinn sér með niðurgangi og harðlífi á víxl. Oft fylgir blóð og eða slím með hægðunum og fólk getur orðið mjög þróttlaust og jafnvel þunglynt. Algeng orsök ristilbólgu er fæðuóþol og fæðutegundirnar sem helst valda slíkum einkennum eru glúten (prótín ...

Hægðatregða stafar oft af röngu mataræði, hreyfingarleysi og skorti á gróf- og hrámeti sem örvar stórþarma. Hægðatregða getur verið vísbending um sjúkdóm í stórþörmum og einnig getur óvirk lifur orsakað hægðatregðu. Ef orsökina er að finna í stórþörmum getur hún annað hvort verið van- eða ofvirkur ristill.

Vanvirkan ristil má yfirleitt örva með reglulegum líkamsæfingum og styrkjandi jurtum, d.d ...

Niðurgangur sem varir einungis í einn til tvo daga er mjög algengur kvilli. Orsökin er oftast bráð sýking eða bólga einhvers staðar í meltingarvegi og yfirleitt er niðurgangur einfaldlega aðferð líkamans til þess að losa sig við eiturefni. Þannig niðurgang ætti aldrei að reyna að hefta, heldur gefa mildar jurtir til þess að styrkja slímhúð meltingarvegarins og bólgueyðandi jurtir sem ...

Bólga getur komið upp hvar sem er í smáþörmunum og hún getur náð til allra þarmanna. Meðferð er svipuð og gegn magabólgu, en auk þess er til bóta að nota jafnframt víði og sólblómahatt.

Dæmi um jurtalyfjablöndu gegn garnabólgu

2 x fjallagrös

2 x lakkrísrót

2 x kamilla

1 x sólblómahattur

2 x víðir

Sár í meltingarfærum geta myndast í kjölfar langvinnrar magabólgu og ýmissa alvarlegra sjúkdóma. Þau geta einnig myndast vegna slæmra matarvenja, reykinga, tiltekinna lyfja og streitu. Hvers svo sem orsökin er geta sár í meltingarvegi valdið miklum verkjum og orðið alvarleg, einkum ef þau gróa seint og illa.

Verkur frá magasári er jafnan mestur þegar borðað er og er jafnan minni ...

Magabólga getur komið upp vegna matareitrunar eða annarrar sýkingar í maga. Í sumum tilvikum getur magabólga orðið þrálátur sjúkdómur sem illmögulegt er að lækna. Sjúkdómseinkenni eru margvísleg, fók getur orðið mjög þreytt og geðstirt, þunglynt og oft fylgja miklar sveiflur í blóðsykri. Magabólga veldur yfirleitt magaverkjum, einkum á milli mála þegar magasýran nær að vinna á viðkvæmri slímhúð magans og ...

Með meltingartruflunum er átt við margs kyns sjúkdómseinkenni sem raska starfsemi magans. Þær geta orsakast af röngum matarvenjum eða ofnæmi fyrir einhverri fæðutegund. Sjúkdómseinkennin geta m.a. verið verkir, þemba, brjóstsviði og óreglulegar hægðir.

Meðferð er fyrst og fremst fólgin í því að bæta matarvenjur og mataræði og sneiða hjá öllu sem veldur ofnæmi.

Jurtir gegn meltingartruflunum
Gegn offramleiðslu magasýru ...

Brjóstsviði stafar af sýru úr maga sem berst upp í vélinda og jafnvel upp í munn. Sár geta myndast í vélinda vegna sýrunnar og valdið miklum óþægindum og sársauka. Streita og álag geta magnað brjóstsviða vegna örvandi áhrifa taugakerfisins á magasýrurumyndun.

Fólk sem hefur mikinn brjóstviða ætti að sofa með hátt undir höfði því þá flæða magasýrurnar síður upp í ...

Meginhlutverk magans er að grófmelta fæðuna sem við neytum og búa hana undir frekari meltingu í smáþörmum. Í maga myndast m.a. saltsýra sem drepur sýkla og auðveldar starf meltingarensíma. Heilbrigði magans veltur mjög á því hvað í hann er látið og hvort regla er á matmálstímum. Ofát og hraðát, óhollur matur, áfengi, nikótín, lyf og streita eru óheilnæm fyrir ...

Meltingin hefst í munninum og kvillar þar geta haft áhrif á alla meltinguna. Ef bólga er t.d. í slímhúð eða tannholdi getur fólki reynst erfitt að tyggja matinn nægilega vel og það eykur álag á maga. Tengsl eru milli heilbrigðis tannholds og slímhúðar í munni og heilbrigðis annarra hluta meltingarfæranna. Langvinn sár í munni benda oft á tíðum til ...

Meltingarvegurinn er 5-6 metra langur frá munni að endaþarmsopi.
Hann er misgildur og skiptist í ólík líffæri með sérhæfð starfsemi Meltingarveginum tilheyra munnur, kok, vélind, magi, smáþarmar, sem skiptast í botnlanga, ristil og endaþarm. Önnur líffæri sem tengjast meltingarfærunum vegna framleiðlsu þeirra á meltingarvökva eru munnvatnskirtlar, lifur og bris. Meltingarvegurinn er að innanverðu þakinn slímhúð sem í sumum líffærum gefur ...

Takið fyrst saman þær jurtir sem þarf að sjóða.

20 g víðir

30 g úlfarunni

Setjið í pott með 500 ml af vatni (1:10) og látið sjóða í 20 mínútur. Takið síðan þær jurtir sem mega ekki sjóða.

20 g horblaðka

10 g lofnarblóm

1 g eldpipar

Hellið á þær 300-500 ml af sjóðandi vatni, lokið ílátinu og látið ...

Ef búa á til urtaveigarblöndu úr þessum jurtum er yfirleitt best að útbúa urtaveig fyrst af hverri jurt fyrir sig og blanda síðan saman í réttum hlutföllum.

20 ml víðir (urtaveig)

20 ml horblaðka (urtaveig)

30 ml úlfarunni (urtaveig)

10 ml lofnarblóm (urtaveig)

1 ml eldpipar (urtaveig)

alls 81 ml sem síðan er geymt og tekið inn í 5 ml ...

Jurtalyfjablanda er ýmist blanda af tei og seyði eða blönduð urtaveig

Dæmi um jurtalyfjablöndu við vöðvagigt

2 x víðir

2 x horblaðka

2 x úlfarunni

2 x lofnarblóm

2 x eldpipar

Fyrst verður skýrt hvernig heppilegast er að laga blandaða urtaveig (þ.e. af nokkrum mismunandi jurtum, en síðan hvernig jurtalyfjablanda er löguð af jurtum sem ýmist eru notaðar í ...

Skammtastærð er gefin þar sem fjallað er um hverja jurt í meginhluta bókarinnar. Hér er tekið dæmi af fjallagrösum og einstakir liðir skýrðir.

1:5: 1 hluti (þyngd) af grösum á móti 5 hutum af 25% vínanda (t.d. 100 g jurtir á móti 500 ml af 25% vínanda). Af þessu eru teknir 2-5 ml þrisvar á dag

Te: 1 ...

Grisjuþófi er notaður á líkan hátt og bakstrar, en munurinn er því sá að við bakstra snerta jurtirnar húðina. Notið hreinan bómullarklút eða sárabindi (grisju) og vefjið um jurtirnar sem nota skal. Látið grisjuþófann liggja í sjóðandi vatni í 5-10 mínútur, vindið hann lítillega og leggið síðan svo heitan sem mögulegt er á eymslin. Þófinn þarf að vera heitur og ...

Olía er búin til á tvö vegu. Hreinar ilmolíur þarf að vinna úr jurtunum með flókinni eimingu sem er ekki á allra færi. Hentugast er því að kaupa þær eftir þörfum. Hins vegar má vinna jurtaolíu á einfaldari hátt, en hún verður þá ekki eins auðug að virkum efnum og sú sem unnin er með eimingu.

Olía unnin úr jurtum ...

Gott er að bera fljótandi áburð á spennta og gigtveika vöðva og liði. Áburðurinn er þeim eiginleikum gæddur að húðin tekur auðveldlega til sín þau efni sem lina og bæta.

Dæmi um áburð við vöðvabólgu

Hellið 50 ml af möndluolíu í skál. Bætið út í olíuna 35 ml af urtaveig með úlfarunna og 15 ml af eldpiparurtaveig. Hrærið öllu vel ...

Tjöruáburð má gera úr ýmsum jurtum og er hann mjög kraftmikill. Sá tjöruáburður sem besta raun hefur gefið er rauðsmáraaburður sem er notaður gegn ýmiss konar húðkrabbameini.

Rauðsmáraáburður við húðkrabbameini

Setjið 200 g af þurrkuðum rauðsmárablómum í hægsuðupott ásamt 2 lítrum af vatni. Látið krauma við vægan hita í tvo sólarhringa. Pressið allan vökva úr hratinu og setjið vökvann aftur ...

Smyrsl eru hálffljótandi blanda af lyfi og fitukenndu efni til útvortis nota. Flestar jurtir má nota í smyrsl. Gegn kláðaútbrotum er gott að nota ferskan haugarfa, brenninetlu og njóla og gegn útbrotum og brunasárum reynast morgunfrú, kamilla og vallhumall vel. Til mýkingar má nota regnálm, sigurskúf og hóffífil, gegn húðkrabameini er rauðsmári góður og til að vinna á vörtum og ...

Stílar eru notaðir m.a. til þess að mýkja og græða slímhúð í endaþarmi. Þá eru notaðir stílar með græðandi jurtum, t.d. regnálmi, haugarfa, sigurskúfi eða hóffífli. Einnig eru stílar oft notaðir við gyllinæð og eru þá notaðir barkandi jurtir, t.d. ljónslappi og kornsúra, ásamt bólgueyðandi jurtum, s.s. víði.

Stíla má einnig nota við bólgu og særindum ...

Legskol er notað gegn sýkingu í leggöngum, t.d. sveppasýkingu. Notað er óþynnt te eða þynnt urtaveig. Teið þarf að laga sérstaklega fyrir hvern dag. Auðveldast er að nota sérstakar legskolssprautur til þess að setja skolið í leggöngin. Notið 1 dl af tei tvisvar til þrisvar á dag og hafið það við líkamshita.

Urtaveig er einfaldari í notkun að því ...

Augnskol er ýmist te eða urtaveig. Ef te er notað skal laga te sérstaklega fyrir hvert skol. Teið þarf að vera mjög veikt, ½ tsk af jurtum á móti ½ bolla af vatni.

Gætið þess að sía teið mjög vel og kæla það fyrir notkun. Deilið teinu síðan í tvö ílát og notið hvort fyrir sitt auga. Skolið ávallt bæði ...

Frá fornu fari hafa böð mikið verið notuð í grasalækningum. Þau henta sérstaklega ungbörnum og fólki sem þolir illa að neyta jurtalyfja. Engiferböð eru góð í uððhafi kvefs og inflúensu og þau sveita út óhreinindum ír líkamanum og örva blóðrás. Lofnarblóm, hjartafró og garðabrúða eru heppilegar jurtir í kvöldböð fyrir fólk sem þjáist af miklum kláða í húð og svo ...

Sýróp er oft gefið börnum sem erfitt er að fá til að taka inn annars konar jurtalyf. Æskilegast er að búa sýrópið til úr hunangi sem hefur það frá yfir sykur að vera vítamínríkt og gerladrepandi. Til eru margar tegundir af hunangi, em best er að nota seigfljótandi eða fast hunang.

Sýróp gert

Útbúið ½ lítra af tei með tvöföldum ...

Urtaveig (tinktúra) er jurtalyf í vínandalausn (eða ediki). Vínandi leysir betur upp ýmis efni í jurtum en vatn. Urtaveig má laga á marga vegu og reglur um hlutföll og styrkleika vínandans eru mismunandi eftir plöntum. Best er að búa urtaveigina alltaf til á sama hátt nema uppskrift kveði á um annað. Vínandi sem er 45% að styrkleika er nógu sterkur ...

Seyðing er sú aðferð sem notuð er til þess að laga seyði úr harðgerðum plöntuhlutum, t.d. rótum berki og fræi. Seyði er notað á sama hátt og te.

Seyðing Setjið jurtirnar í pott (notið aldrei álpotta.) Hellið yfir þær köldu vatni. Lokið pottinum og látið suðuna koma hægt upp. Sjóðið vatnið við vægan hita í 15-20 mínútur. Takið pottin ...

Þegar te er gert skal nota ílát sem þolir vel hita og er með góðu loki. Notið hvorki álpotta né óglerjuð leirílát. Ef búa á til te fyrir einn bolla er best að setja 1-2 tsk af jurt í bolla af vatni. Ef búa á til te fyrir þrjá daga skal nota 100 g af jurt á móti lítra af ...

Best er að geyma jurtirnar í dökkum, lokuðum glerílátum eða glerjuðum leirílátum. Setjið jurtina í ílát um leið og þær eru orðnar vel þurrar, merkið ílátin greinilega og tilgreinið innihald og dagsetningu. Geymið ílátin á dimmum og köldum stað.

Jurtir geymast í tvö til þrjú ár ef rétt er með þær farið. Þær eru þá kraftmestar fyrsta árið eftir þurrkun ...

Fræ er þurrkað á líkan hátt og blöð og blóm. Það þornar fljótt á þurrum, hlýjum stað þar sem loft nær að leika um það. Venjulega þornar fræið á innan við tveimur vikum.

Ber og aldin eru lengur að þorna og þeim þarf að snúa oft til þess að flýta þornun.

Þvoið rót og börk vel og þerrið áður en að breitt er úr þeim. Skerið bæði börkinn og rótina í smá hluta til þess að flýta þornun og auðvelda tilbúning á seyði og urtaveig síðar.

Rætur og börkur þurfa háan hita til þess að þorgna vel, allt uppí 50°C, og best er að þurrka allt saman á neti eða ...

Séu blöðin eða blómin óhrein er betra að þurrka óhreinindin burt með þurrum klút en að skola þau af með vatni. 

Þurrkið á hlýjum, dimmum stað þar sem loft nær að leika um jurtirnar. Hitastigið má vera um 32°C fyrstu tvo dagana og 25°C eftir það. Best er að breiða úr blómum og blöðum á net eða annað ...

Nausynlegt er að þurrka jurtina svo fljótt sem auðið eð eftir tínslu, því að breytingar verða á efnaskiptum um leið og blöð eða blóm eru tekin af plöntunni. Ensím sem áður unnu að myndun á virkum efnum geta nú tekið til við að brjóta sömu efni niður. 

Þurrkun má hvorki vera of hröð né of hæg, því að sum efni ...

Börkurinn er kraftmestur á vorin og haustin þegar hann er safaríkastur. Börkinn er best að taka á rökum degi þegar hann flagnar auðveldlega af stofni og greinum. Best er að taka börkin af þykkum greinum sterk byggðra trjáa eða af stofni trája sem hafa verið felld. Það drepur tré ef börkurinn er tekinn allan hringinn af stofni þess og því ...

Best er að tína blóm um miðjan dag, á þurrum, sólríkum degi. Blómin innihalda mest af virkum efnum þegar þau hafa rétt náð því að opnast til fulls. Setjið blómin á dimman stað eins fljótt og auðið er eftir tínslu og breiðið vel úr þeim svo að þau þorni sem fyrst. Blóm eru mjög viðkvæm og vandmeðfarin eftir tínslu, tínið ...