Ræktun

Í heiminum eru til um 10 þúsund tegundir grasa. Meðal þeirra eru korntegundirnar hafrar, rúgur, hveiti, bygg, hrís og maís. Fyrir um 10 þúsund árum byrjaði fólk að hagnýta sér þessar tegundir til matar, þegar það uppgötvaði gæði fræjanna. Frá þeim tíma hafa þessar tegundir verið ein meginstoð í mat manna. Allt frá landnámi hefur þurrt hey verið nýtt sem vetrarfóður fyrir búpening hér á landi. Grasið á sumrin og heyið á veturna verður þannig að kjöti og mjólk sem hefur átt sinn þátt í að halda í okkur lífinu.

Garðrækt hefur aftur á móti ekki langa sögu á Íslandi. Það var ekki fyrr en seint á 18. öld að farið var að gera tilraunir með kartöflurækt og ræktun annarra matjurta hér á landi. Hins vegar var því þannig háttað í Englandi og víða á meginlandi Evrópu fyrr á tímum, að enginn bóndi lét sér detta í hug að kaupa grænmeti, eða egg eða skinku. Bændurnir stunduðu matjurta- og garðrækt á sjálfbæran hátt og voru einnig með hænur og svín í garðinum.

Vélvæðing landbúnaðarins hefur hins vegar umbreytt aðferðum við búskap og má segja að í dag sé hann víða stunduð sem nokkurs konar iðnaður.

Ræktun matjurtagarða var ekki í tísku á tímabili og voru matjurtagarðar yfirleitt faldir út í horni garðsins. Nú um stundir er hins vegar að verða aftur mjög vinsælt að rækta matjurtir, svo vinsælt að fólk keppist um að fá aðgang að jarðnæði til að geta stundað slíka ræktun.

Gróðurhús eru notuð á Íslandi til að rækta gómsæta tómata og safaríkar gúrkur, auk annars grænmetis. Íslenskt grænmeti þykir mjög bragðgott og er ástæðan fyrst og fremst sú staðreynd að íslenska vatnið er mjög hreint og tært  og er með besta vatni sem fáanlegt er á jörðinni.

Nánari upplýsingar um það hvernig er hægt að skipuleggja matjurtagarðinn, sá, rækta og nýta má finna í Eldhúsgarðinum, Vistræktarsíðunni og Sáðalmanakinu á Náttúran.is. Ennfremur er hægt að nálgast upplýsingar um hvernig má nýta hinar margvíslegustu viiltu jurtir og grænmeti með því að skoða Grasa-Guddu Náttúrunnar.

Sjá Eldhúsgarðinn.
Sjá Vistræktarsíðuna. 
Sjá Sáðalmanakiið. 
Sjá Grasa-Guddu.