Landvernd hafnar gagnrýni sveitarfélaga nyrðra vegna raflínu að Bakka við Húsavík

„Stórar raflínur hafa einatt valdið miklum áhrifum í náttúru Íslands. Eins og við alla aðra meiriháttar mannvirkjagerð þarf að velja besta kostinn. Það þýðir meðal annars að mannvirkin þurfa að vera hæfileg og leitast verður við að takmarka tjónið sem þau valda í náttúrunni. Sveitarstjórnir gegna þar mikilvægu hlutverki að lögum. Þær eiga að sjá til þess að ekki sé gengið meira á náttúru og umhverfi en brýna nauðsyn ber til.“

Þetta kemur fram í bréfi Landverndar til Eyþings, sambands sveitarfélaga í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum og sveitarstjórna Norðurþings og Akureyrarbæjar. Landsnet vill nú leggja stóra loftlínu til að flytja orku til kísilvers á Bakka. Með bréfi frá mars sl. benti Landvernd Skipulagsstofnun á nauðsyn nýs umhverfismats. Landvernd telur ljóst að um aðra framkvæmd sé að ræða en gert var ráð fyrir árið 2010 þegar álver var enn inni í myndinni. Nýtt umhverfismat þurfi því að fara fram.

Línan til kísilversins þarf aðeins að flytja einn tíunda af orkunni sem hefði þurft til álvers. Því eru forsendur gerbreyttar. Tækifæri hafa skapast til að kanna aðra og umhverfisvænni kosti líkt og jarðstrengi. Í umhverfismatinu 2010 voru jarðstrengir ekki taldir til raunhæfra kosta, enda var þá gert ráð fyrir tíföldum orkuflutningi og tvöföldu raforkuöryggi að auki. Í byrjun maí sl. var Landsnet einnig úrskurðað til að gera ráð fyrir jarðstrengjum sem valkosti í stórum raflínum frá Kröflu í Fljótsdal. Landvernd telur augljóst að það sama eigi við á öðrum leiðum, þar á meðal frá Kröflu til Bakka sem og við Akureyrarflugvöll.

Landvernd hafnar alfarið gagnrýni sveitarstjórnanna og samtaka þeirra sem fram hefur komið á síðustu vikum. Hefur Landvernd fært fram málefnaleg rök fyrir því að forsendur umhverfismats frá 2010 eigi ekki við í dag.

Landvernd krefst úrlausna í raforkuflutningi sem minnstum spjöllum valdi. Landvernd gagnrýnir að sveitarfélög styðji við ótímabærar og mögulega óarðbærar  fjárfestingar Landsnets þegar ljóst er að aðrir og umhverfisvænni kostir er raunhæfir. Það  er skylda sveitarfélaganna á svæðinu, miklu fremur en Landverndar, að sinna umhverfismálum í eigin ranni. Hefði þeim sjálfum verið í lófa lagið að knýja á um nýtt umhverfismat  þegar  óskir Landsnets komu fram um að leggja línu í þágu kísilvers á Bakka. Allri gagnrýni um að krafa Landverndar hafi komið seint fram er vísað til föðurhúsanna. Það sama á við um ásakanir sveitarfélaganna og samtaka þeirra um að krafa Landverndar sé til þess fallin að valda sveitarfélögunum skaða. Bent er á að bréf Landverndar til Skipulagsstofnunar var sent í mars s.l. án þess að Landsnet hafi þá hafið neinn formlegan undirbúning framkvæmda með leyfisbeiðnum. Krafan kom því tímanlega fram og er ekki við Landvernd að sakast að neinu leyti.

Fjöregg, samtök um náttúruvernd og heilbrigt umhverfi í Mývatnssveit, hefur nú tekið undir kröfu Landverndar og sent Skipulagsstofnun erindi þar að lútandi. Þá hafa fimm landeigendur í Mývatnssveit einnig sent Skipulagsstofnun kröfu um nýtt umhverfismat.

Sjá bréf til sveitarstjórna vegna viðbragða_8juni2015.