Opinn fundur um verndun og orkunýtingu landssvæða

Kynningarfundur um umsögn þrettán náttúruverndarsamtaka* um drög að tillögu að þingsályktun um verndun og orkunýtingu landssvæða verður haldinn í Þjóðminjasafninu, miðvikudaginn 8. febrúar kl. 12:00-13:30.

Framsöguerindi flytur Rannveig Magnúsdóttir sem ritstýrði umsögn samtakanna. Almennar umræður í lokin.

Á næstu dögum má vænta endanlegrar þingsályktunartillögu iðnaðarráðherra og umhverfisráðherra um verndun og orkunýtingu landssvæða. Í nóvember síðastliðnum skiluðu þrettán náttúruverndarsamtök á Íslandi sameiginlegri umsögn um drög að þessari tillögu. Samtökin þrettán lögðu til að mun hægar verði farið í frekari orkuuppbyggingu í jarðvarma og vatnsafli og fleiri svæðum hlíft en tillögudrögin gera ráð fyrir. Samtökin setja fram skýra sýn sem byggir á náttúruvernd og leggja m.a. til stofnun þjóðgarðs á miðhálendi Íslands og eldfjallaþjóðgarðs á Reykjanesskaga, auk verndunar Jökulsánna í Skagafirði og svæða í Skaftárhreppi svo eitthvað sé nefnt. Samtökin þrettán styðja þá aðferðafræði að skipta svæðum í verndar-, bið- og nýtingarflokka og fagna því sérstaklega að dýrmæt náttúruverndarsvæði fari í verndarflokk, t.d. Þjórsárver, Jökulsá á Fjöllum, Kerlingarfjöll, Bitra og Grændalur, Geysir og Gjástykki.

Yfirgnæfandi meirihluti erlendra gesta sem sækir okkur heim lítur á náttúru Íslands sem helsta aðdráttarafl landsins. Náttúra Íslands einkennist af einstöku samspili elds og ísa, stórbrotnu landslagi og stórum lítt snortnum víðernum, sem þó hefur verið gengið freklega á síðustu áratugina. Virkjanahugmyndir lenda gjarnan inn á svæðum með afar hátt verndargildi. Því fara verndun og orkunýting víða illa saman. Nú þegar er búið að raska um helmingi af virkjanlegum háhitasvæðum á landinu og fjöldinn allur af vatnsaflsvirkjunum hefur verið reistur eða er í byggingu, ekki síst á hálendinu eða í jaðri þess. Þá ríkir mikil óvissa um endingu og sjálfbærni jarðvarmaauðlindarinnar og heilsufarsleg áhrif jarðvarmavirkjana. Auk þessa fæst ekki séð að mikil þörf sé fyrir stóraukna raforkuframleiðslu á næstu árum. Samtökin þrettán undirstrika mikilvægi þess að iðnaðarráðherra, umhverfisráðherra og Alþingi taki mið af þessum þáttum við gerð og þinglega meðferð tillögunnar.

*Eftirfarandi samtök stóðu að umsögninni
Eldvötn - samtök um náttúruvernd í Skaftárhreppi
Félag um verndun hálendis Austurlands
Framtíðarlandið
Fuglavernd
Jöklahópurinn Skagafirði
Landvernd
Náttúruvaktin
Náttúruverndarsamtök Íslands
Náttúruverndarsatök Suðurlands
Náttúruverndarsamtök Suðvesturlands
Náttúruverndarsamtök Vestfjarða
NAUST
Sól á Suðurlandi
SUNN

Grafík: Háhitasvæði á Norðurlandi, Guðrún A. Tryggvadóttir fyrir Landvernd.