Um Suðurlandsskjálfta

Suðurlandsskjálftinn mikli árið 1896 átti upptök sín í Skarðsfjalli nálægt Árnesi við Þjórsá. Um nokkra skjálfta var að ræða (skjálftahrinu) og einn skjálftinn var svo mikill að björgum laust saman í Ingólfsfjalli þannig að eldglæringar mynduðust. Skjálftarnir í júní árið 2000 losuðu einungis um 25% af spennunni sem er í jarðskorpunni á svæðinu við neðanverða Þjórsá. En af hverju varð ekki jarðskjálfti með uppruna sinn í Skarðsfjalli árið 2000? Líklega vegna þess að bergið í Skarðsfjalli er of sterkt. Spenna er enný á að byggjast upp í skorpunni við Skarðsfjall og að því mun koma að öllum líkindum á næstu áratugum að það verði stór skjálfti 6-7 á Richter með upptök sín á svæðinu í kringum eða við Skarðsfjall. Svæðið þarna er allt sundursprungið og minna en 1 km á milli sprungna.

Af hverju er ég að rekja þetta? Jú vegna þess að til stendur að byggja virkjanir á þessu mikla upptakasvæði jarðskjálfta á Suðurlandi. Er ekki nóg að íbúarnir á svæðinu þurfi að búa við vaxandi jarðskjálftaógn og ógn frá Heklugosum. Þurfa þeir einnig að búa við stöðugan ótta vegna þess að uppistöðulón gætu lekið og vatnsflóð komið fram á ólíklegustu stöðum? Eru ekki sjálfsögð mannréttindi að geta búið við öryggi?

Greinin birtist einnig á bloggsíðu Ingibjargar Elsu Björnsdóttur. Höfundur er jarðfræðingu.

Myndin er samsett úr verki eftir barn í Grænskóla og skjálftgrafík.